De bedoeling is belangrijker dan het systeem

Met Prescilla Jeurink, Rien Komen en Sander Mager verzekert het Louis Bolk Instituut zich ook de komende jaren van kritisch en meedenkend toezicht. Wat brengen deze nieuwe leden van de Raad van Toezicht (RvT) mee en wat willen ze bijdragen aan de toekomstige koers van het instituut? ‘Het gaat niet om je werk maar om je werking.’

Mager, van oorsprong ecoloog, heeft uitgebreide ervaring met de agrarische sector, waarbij de zoektocht naar het duurzamere perspectief gekoppeld aan voedselzekerheid, een rode draad in zijn loopbaan vormde. Drie jaar geleden besloot Mager van agrofood naar de wereld van water over te stappen. Nu zetelt hij onder meer in het dagelijks bestuur van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht en is hij vicevoorzitter van de Unie van Waterschappen. Vanuit zijn ecosysteem-perspectief staat samenwerking centraal op Magers radar en hij zal daar als RvT-lid de komende jaren dan ook zeker energie in steken. ‘Het gaat niet alleen om gelijk hebben, maar ook om wat nodig is om gelijk te krijgen. Behalve inhoud speelt besef van wat mensen tegenhoudt om te verduurzamen en het creëren van de juiste samenwerkingen om die belemmeringen weg te nemen, daarbij een wezenlijke rol. Ook het Louis Bolk Instituut staat er zo in, dus daar voel ik al een belangrijke klik.’

Vruchtbare kruisbestuiving

Komen, een boerenzoon uit de kop van Noord-Holland, studeerde en promoveerde aan de WUR maar koos tijdens zijn werkende carrière voor een rol in het management. Als vicevoorzitter van het College van Bestuur van Aeres, een groene kennisinstelling die onderwijs en praktijkgericht onderzoek met elkaar verbindt, blijft Komen nauw betrokken bij het wetenschappelijke veld. ‘Mijn liefde voor toegepast onderzoek, dat uiteindelijk het opleiden van Groene Veranderaars mogelijk maakt, kan ik niet alleen in mijn huidige functie botvieren, maar ook als RvT-lid bij het Louis Bolk Instituut. Overigens is ‘het Bolk’ daar meer op systemische wijze mee bezig en zoekt het steeds naar integrale samenhang. Maar dat geeft mij in mijn nieuwe rol de mogelijkheid mij meer te verbreden en de ervaringen die ik hier opdoe weer mee te nemen naar Aeres. Terwijl ik andersom bij het Bolk vanuit mijn bestuurlijke ervaring en groene expertise van toegevoegde waarde kan zijn. Dus voor mij is er sprake van een hele vruchtbare kruisbestuiving.’

Jeurink staat onder andere als docent bèta - en farmaceutische wetenschappen aan de Universiteit van Utrecht met beide voeten in het wetenschappelijke veld. Ook zij heeft een achtergrond bij de WUR, waar ze een promotietraject volgde waarin ze met de totaal verschillende disciplines immunologie, celbiologie, sociologie en economie te maken kreeg. Dat interdisciplinaire is een van de rode draden in haar loopbaan. Een andere is haar voorliefde voor organisatiestructuren en marketing, waarmee ze bijvoorbeeld rijkelijk te maken kreeg tijdens een postdoctoraal traject dat ze liep bij Danone Nutricia Research. ‘Ik ontdekte daarna bij Friesland Campina dat goede samenwerking vooral samenhangt met mensen die dat zelf ook willen en niet per se gestoeld zou zijn op een organisatiestructuur.’ Daarnaast werkt Jeurink als ambassadeur bij Future Food Utrecht en ze brengt daarvoor iedereen die in Utrecht aan het domein voeding werkt bij elkaar voor potentiële publiek-private samenwerkingen. ‘Ik noem mezelf daarom vaak wetenschappelijk makelaar. Ook bij het Louis Bolk Instituut hoop ik vanuit die geest samen te kunnen werken, waarbij ik mijn focus richt op mijn expertisegebied Voeding en Gezondheid.’ 

Waardegedreven toezicht

Wat vinden de nieuwe RvT-leden belangrijke elementen van goed toezicht? Voor Mager is waardegedreven toezicht cruciaal. ‘Zorg dat je er als RvT niet alleen bent om te controleren of alles operationeel en financieel goed gaat en om aan je rapportageverplichtingen te voldoen, maar zorg óók dat je het goede gesprek voert over de rol die het Louis Bolk Instituut te vervullen heeft. Dat gesprek moet gebaseerd zijn op ontwikkelingen die we binnen en buiten deze organisatie zien. Juist bij deze organisatie, die actief vernieuwing entameert, is het belangrijk om als ondersteuner en sparringpartner van het bestuur daar een bijdrage aan te leveren.’ Ook Komen noemt de klankbordfunctie zeer relevant. ‘Waar een driehoofdig bestuur onderling kan sparren, daar is het voor het eenhoofdige bestuur essentieel dat wij dit ook als sparringpartner terzijde staan.’ Gezien de verschillende fundamentele transities waarmee we op de domeinen van landbouw, water en voedsel te maken hebben, kan het Louis Bolk Instituut met zijn systemische kijk op samenhangende vraagstukken een verschil maken. Maar, vinden ze alle drie, daarvoor is meedenkend partnerschap van de RvT een vereiste. Jeurink: ‘We willen daaraan graag bijdragen door kritische vragen te stellen over de strategische ontwikkelingen waar dit instituut voor staat.’ 

Inzoomend op het eigen expertiseveld wordt Mager nog wat concreter als hem gevraagd wordt wat hij wil bijdragen. ‘Het Louis Bolk Instituut gaat zich meer in domeinen begeven waarin ik zelf actief ben en het gaat onder andere bezig met een vraagstuk als het Nationaal Programma Landelijk gebied. Dat moet ook, want de grootste verbouwing van Nederland komt eraan. Hoe doe je dat op een manier die voor agrarische ondernemers nieuw perspectief biedt en niet op hen afkomt als één grote bedreiging? Over dergelijke vragen denk ik graag mee.’

Jeurink voegt daar de ambitie aan toe mee te willen denken over de beweging binnen gezondheid van behandelen naar preventie. ‘Gezien het programma van Positieve Gezondheid past juist preventie heel goed bij wat we ook maatschappelijk steeds meer gaan erkennen. Ik heb inmiddels een aardig netwerk van mensen om mij heen verzameld die daar goede ideeën over hebben en dat thema onderling via verschillende invalshoeken aanvliegen. Daarmee heb ik in deze bestaansfase van het Louis Bolk Instituut op dit thema wel iets extra’s te bieden.’ Ter afsluiting van deze kennismaking met de drie gedreven nieuwe leden die met duidelijke ideeën aan boord van de RvT zijn gestapt, komt nog een slotvraag op tafel die om een bondig antwoord vraagt. Wat is hun zakelijke motto? Mager: ‘Het gaat niet om je werk maar om je werking.’ Komen: ‘De bedoeling is belangrijker dan het systeem.’ Jeurink: ‘Today is the start of a better tomorrow.’ Voor zover dat van Mager, Komen en Jeurink afhangt, lijken we daar zeker op te mogen vertrouwen.

Geplaatst op:
12-12-2022