Inleiding
Van het najaar 2020 tot het najaar van 2021 heeft het Louis Bolk Instituut een studie uitgevoerd waarbij de combinatie van akkerranden, taluds en slootbeheer werd onderzocht. In het Veenontginningslandschap vindt je veel rechthoekige percelen en wijken (sloten) welke gebruikt werden om het veen te ontwateren. De wijken en naastgelegen randen bieden veel potentie voor een bijdrage aan biodiversiteit en waterkwaliteit. In dit project zijn vier verschillende akkerrandenmengsels en twee zaaimomenten vergeleken met natuurlijk aanwezige vegetatie in de rand. Daarnaast zijn verschillende vormen van talud en randbeheer toegepast. De centrale vraag was of verschillende elementen van beheer elkaar konden versterken. Via een enquête en interviews zijn meer ervaringen opgehaald over het beheer in Nederland en in detail in de Veenkoloniën.
Proefopzet
Resultaten
Beheer
De kosten voor maaien en afvoeren (alternatief beheer) zijn hoger dan alleen klepelen, wat in de praktijk gebruikelijk is. Afhankelijk van de frequentie kan deze kostenverhoging significant zijn.
Maaien en afvoeren heeft echter wel een gunstige invloed op het voorkomen van veronkruiding met bramen en brandnetel. Zowel waterschappen als boeren zijn van mening dat dit beheer bijdraagt aan betere biodiversiteit en waterkwaliteit. Beide partijen zouden graag meer samenwerken. Hierbij is regionaal maatwerk nodig.
Samenvatting
De belangrijkste geleerde lessen uit 1-jarig onderzoek zijn:
- Najaarszaai heeft een betere onkruidonderdrukking dan voorjaarszaai
- Een najaarsgezaaid wintervoedselmengsel werkt drift reducerend en biedt het meeste wintervoedsel
- Een meerjarige grassige rand zal afspoeling het beste reduceren
- Een voorjaarsgezaaide rand met veel (rode) klaver zal de hoogste aantallen insecten (hommels) opleveren
- Alternatief beheer (maaikorven en afvoeren) is ruimschoots duurder dan standaard beheer (klepelen en laten liggen)
Na één jaar is er in deze proef nog geen eenduidige conclusie te trekken over een gecombineerd effect van goed slootkanten- en akkerrandenbeheer (1+1=3?).
Het volledige rapport en een filmpje over de proef zijn te vinden op: https://www.louisbolk.nl/projecten/het-combineren-van-akkerranden-taluds-en-slootkantenbeheer
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ir. Merlijn van den Berg, onderzoeker Agronomie en ecologie van het Louis Bolk Instituut. Email: m.vandenberg@louisbolk.nl