Factsheet Lupine 1. Perceelskeuze, rassenkeuze, zaaibed en zaaien

Teeltkalender

• Perceelskeuze: okt./nov. (evt. reparatiebekalking nog mogelijk)
• Zaaien: maart/april
• Bloei: juni
• Oogst: augustus-oktober

Perceelskeuze

Grondsoort: alle
Bodem: goede structuur voor ontwatering
Bemestingstoestand: stikstofarm
Onkruiddruk: laag
Zuurgraad (rasafhankelijk):

• Blauwe lupine: bodem-pH 4,8- 6,8, koolzuur kalkgehalte < 0,8%
• Gele lupine: bodem-pH 4,8-6
• Witte lupine: bodem-pH 4,8-8

Gewasrotatie:

• Peulvruchtingen: minimaal 1:4
• Lupine op lupine: minimaal 1:6
• Niet na grasland (wetgeving, ritnaalden, hoog NLV)
• Geschikte voorvrucht (stikstofbinding)
• Gevoelig voor Pratylenchus penetrans, Sclerotinia sclerotiorum, Rhizoctonia solani
• Resistent tegen Pratylenchus neglectus

Rassenkeuze

Houd bij rassenkeuze rekening met:

Soort lupine

• blauw-smalbladig (Lupinus angustifolius)
• wit-breedbladig (Lupinus albus)

Type

• zomerlupine
• winterlupine (sommige witte lupines: tot -10°C)

Productie

• opbrengst (t/ha)
• gewashoogte
• eiwitgehalte (%)

Groeitype

• vertakkend
• niet-vertakkend (kaars)

Gevoeligheid

• anthracnose
• legering

Productiedoel

• alkaloïdengehalte: veevoer (zoete lupine, < 300-600 ppm), humane consumptie (zeer zoete lupine, 
  < 200 ppm)
• verwerking tot meel, grits en bits: alle lupines. Hele boon in conserven: alleen witte lupine

Oogsttijdstip

• uiterlijk eind aug.: vroegrijpe blauwe lupinerassen
• uiterlijk eerste helft sept.: vroege tot middelvroege blauwe lupinerassen en niet-vertakkend witte lupines
• uiterlijk eind sept.: middelvroege witte lupinerassen (ook vertakkend)

Onkruidonderdrukking

• weinig onkruidgevoelige gronden: laatblijvende (< 50 cm) vaak niet-vertakkende types
• onkruidgevoelige gronden: hoge groeitypes (70-80 cm)

Zaaien

Zaaimoment: vanaf medio maart
Risico vroeg zaaien:

• beperkte vorstresistentie (witte: tot -6°C, blauwe tot -8/-10°C))
• vertraagde kieming (risico kiemschimmels)

Zaaidichtheid: De hoeveelheid zaaizaad per ha hangt af van de gewenste plantdichtheid van het gewas, het duizendkorrelgewicht (DKG) en de kiemkracht van het zaaizaad.

Zaaidichtheid = (plantdichtheid x DKG)/kiemkracht

Rekenvoorbeeld
Zaaidichtheid: 90 (planten/m²) * 150 (gram/1000 korrels) / 85 (%) = 159 kg/ha

Gewenste plantdichtheid

Enten

Lupine werkt samen met de bacterie Bradyrhozibium lupini die afwezig is als nooit lupine is verbouwd of meer dan 6 jaar geleden. Enten (inoculeren) van zaaizaad is dan noodzakelijk. Entstof voor klaver, luzerne of soja werkt niet voor lupine; er moet Bradyrhizobium lupini op vermeld staan.

Zaaitechniek en rijafstand

• Scherpe zaaikouters om de zaden op diepte te plaatsen (minimaal 3-4 cm).
• Bij voorkeur geen brede zaaikouters (voor gras)
• Zaaien op rijen (rijafstand 10-60 cm). 10-12 cm voor eggen, 25-50 voor schoffelen. Bij niet-vertakkende, blauwe lupine leidt een grote rijafstand (open gewas) tot veronkruiding.
  + Kleine rijafstand: individuele planten hebben ruimte om zich goed te ontwikkelen en het gewas sluit snel.
  + Ruime rijafstand: planten in de rij hebben meer bescherming van elkaar bij eggen (minder snel ondergedekt/uitgetrokken).

 

Deze factsheet is onderdeel van ‘kennisdelen lupineteelt voor humane consumptie’ in samenwerking met Proeflab Wageningen en Lekker Lupine. Mede mogelijk gemaakt door het ministerie van LNV en de EU.