Boeren voor Natuur Gelderland: transitie naar natuurinclusieve landbouw

De grote uitdagingen in het kader van klimaat, water en biodiversiteit nopen agrarische ondernemers te zoeken naar toekomstbestendige vormen van landbouw. Boeren voor Natuur, opgenomen in de catalogus groen-blauwe regelingen, is een donkergroene vorm van kringlooplandbouw waarin landbouw en natuur met elkaar verweven en in balans zijn. In het project Boeren voor Natuur Gelderland wordt verkend of een tiental Gelderse landbouwbedrijven aan de de criteria van Boeren voor Natuur kunnen voldoen:

1. De bedrijfskringloop sluiten (dus geen aanvoer van voer, mest, kunstmest etc.)
2. Tenminste 10% landschapselementen toepassen
3. Vernatting volgens bodem- en watersysteem realiseren

Samen met twee ervaren ecologen en de Bosgroep Midden Nederland stelde het Louis Bolk Instituut plannen op voor de kandidaat ondernemers. Als zowel ondernemer als opdrachtgever (de Provincie Gelderland) de criteria haalbaar en uitvoerbaar achten, volgt een verdere uitwerking van de plannen. Er worden dan ook contracten opgesteld waarin opgenomen wordt dat deelnemende ondernemers een meerjarige hectarevergoeding ontvangen als zij Boeren voor Natuur op hun bedrijf implementeren.

Natuurinclusief met exclusief vee

Kandidaat-deelnemers Arjan en Martine Bisschop pachten op het landgoed ‘De Houberg’ in Lobith en werken met exclusieve vleesrassen die zij direct afzetten naar horeca en particulieren. Landschapselementen en vernatting zijn op dit bedrijf goed realiseerbaar. De grootse uitdaging is om genoeg voer te telen en de bedrijfskringloop gesloten te krijgen. Een deel van het land wordt begraasd, en op een stuk van de huiskavel zijn najaar 2022 veel houtige elementen aangeplant onder de noemer agroforestry. Om de eigen producten optimaal te verwaarden denken de ondernemers verder aan het organiseren van excursies, events en educatie.

Extensief melken

Een andere kandidaat-deelnemer is melkveehouder Frank Lankhorst. Hij is pachter op het landgoed Slichtenhorst bij Nijkerk.  Ook hier zijn landschapselementen en vernatting realiseerbaar, het landgoed heeft al een hoge natuurwaarde. De ondernemer heeft de bedrijfskringloop de afgelopen jaren al zo goed als gesloten en een deel van het areaal ingezet voor de productie van haver-veldboon dat gebruikt wordt als krachtvoer. Voor het sluiten van de kringloop moet genoeg land beschikbaar zijn. Een deel van het land wordt ‘los’ gepacht. Deze kortlopende pachtcontracten bieden onvoldoende borging voor de inzet van voldoende areaal onder Boeren voor Natuur.

Voorjaar 2023 zijn de bedrijfsplannen gemaakt. Binnenkort wordt de knoop doorgehakt welke bedrijven door mogen en door willen en dus met de implementatie aan de slag gaan.