ClipsMicro - Innovatieve oplossingen voor klimaatbestendige landbouwbodems

Het beperken van klimaatverandering is een cruciale uitdaging, waarbij landbouw een essentiële rol speelt. Het ClipsMicro-project (Climate proof soils by steering soil and residue microbiomes) onderzoekt de effectiviteit van twee maatregelen: toediening van mineraalverrijkte compost om bodemkoolstof te verhogen en implementatie van gewassen met natuurlijke nitrificatieremmers om lachgasemissies te verminderen. Hoe kunnen deze maatregelen bijdragen aan klimaatbestendige bodems en hoe kunnen ze in de praktijk worden toegepast?

Compost met kleimineralen

Een innovatie die we in het project onderzoeken is het gebruik van compost die tijdens het composteringsproces is verrijkt met kleimineralen. Het doel is dat zandige bodems dan beter koolstof kunnen vastleggen. Recent onderzoek heeft aangetoond dat organisch materiaal, inclusief dode microbiële biomassa (zogenaamde necromassa), sterke binding aangaat met kleimineralen, waardoor het beschermd wordt tegen afbraak. Het gebruik van kleimineralen in compost is wellicht kansrijk om de hoeveelheid organisch materiaal in de bodem te stabiliseren, wat essentieel is voor effectieve koolstofvastlegging. In ClipsMicro wordt onderzoek gedaan naar hoe deze innovatie optimaal in de praktijk kan worden toegepast.

(Vang)gewassen als bondgenoten

Verder testen we de inzet van vanggewassen die biologische nitrificatieremmende stoffen (biological nitrification inhibitors: BNI) vrijgeven. BNI-stoffen zouden de uitstoot van het krachtige broeikasgas lachgas kunnen verminderen, nitraatverliezen naar water kunnen beperken en de stikstofbenutting door gewassen kunnen verbeteren. Planten zoals weegbree, tarwe, mais, sorghum en rijst hebben in laboratoriumproeven laten zien dat ze BNI-stoffen kunnen vrijgeven. In Clipsmicro worden verschillende vanggewassen getest op hun vermogen BNI-stoffen uit te scheiden, en wordt de werking in de praktijk onderzocht.

Focus op de praktijk

Wat ClipsMicro onderscheidt van ander onderzoek is dat het niet alleen gericht is op wetenschappelijk onderzoek, maar ook sterk de nadruk legt op de praktische toepassing ervan. Dat is een onderzoeksaanpak die perfect past bij het Louis Bolk Instituut (link ‘over ons’) We houden dus rekening met bestaande landbouwmethoden, de beschikbaarheid van compost en kleimineralen en de mogelijkheden voor groenbemesting. Bovendien voeren we grondig onderzoek uit naar de effecten van deze strategieën in de complexe realiteit van de agrarische omgeving. De looptijd van het project is vijf jaar en tussentijds zullen er al resultaten worden opgeleverd. Daarnaast is al een uitgebreide literatuurstudie naar de huidige stand van kennis over bovengenoemde maatregelen gepubliceerd. Uiteraard staan er ook workshops en praktijkdagen voor agrarische ondernemers op de agenda. Dan komt opgedane kennis ook weer terecht bij de praktijk.  

Partnerschap en samenwerking

Het ClipsMicro-project is een samenwerking tussen NIOO-KNAW, Universiteit Utrecht,  Aeres Hogeschool Dronten, BVOR, Eurofins, ILVO, DSV, VA en Joordens Zaden. Elke partner brengt unieke expertise en middelen in. Samen werken we aan het ontwikkelen van innovatieve oplossingen voor klimaatbestendige landbouwbodems en een duurzamere toekomst voor landbouw en milieu.