Netwerken voor koolstofvastlegging

Klimaat geen doel op zich

De 120 betrokken akkerbouwers en veehouders werkten al langer samen in acht regionale netwerken. Zij waren met name geïnteresseerd in deelname omdat ze de bodemkwaliteit wilden verbeteren. Ook wilden ze weten in hoeverre acties voor koolstofvastlegging een effect zouden hebben op de uiteindelijke opbrengst. Hun visie en doel is daarmee breder dan alleen koolstofvastlegging en het beperken van de klimaatverandering. Onderzoekers van het Louis Bolk Instituut hebben samen met onder meer Wageningen University & Research, ZLTO en CLM deze groepen boeren begeleid en bevraagd. 

Verschillen tussen akkerbouwers en veehouders

Uit de resultaten blijkt dat akkerbouwers vooral gefocust zijn op het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid en bodemkwaliteit. Maatregelen zoals verruiming van het bouwplan of meer granen zijn echter moeilijk inpasbaar, omdat ze financieel zwaar wegen. Het animo om deze door te voeren is dus beperkt. Maar groenbemesters werden bijvoorbeeld wel geaccepteerd, omdat hier een duidelijke vergoeding vanuit het GLB tegenover stond. Daarnaast zijn ze nieuwsgierig naar de effecten van gecombineerde maatregelen. 

Voor veehouders is de kwaliteit van de graszode belangrijk, net als de hoogte van de opbrengst van ruwvoer en voedergewassen. Zij vonden een maatregel als het verhogen van de leeftijd van het grasland op zich goed uitvoerbaar. Ook percelen inzaaien met kruidenrijk grasland beviel goed, omdat deze een betere opbrengst gaven in droge periodes. Verder meldden sommige melkveehouders die extra organische stof hadden opgebracht op bouwland, dat ze positieve effecten zagen op de opbrengst en het bodemleven.

Vervolg van het project

Vanuit het project Slim Landgebruik Netwerken is een handzaam rapport opgesteld Koolstofvastlegging op minerale landbouwbodems in de praktijk: Overzichtsrapportage 2018 -2023. Daarnaast geeft de brochure Maatregelen voor het vastleggen van koolstof in minerale bodems – Ervaringen uit de praktijknetwerken van Slim Landgebruik praktische tips en adviezen voor zowel akkerbouwers als veehouders.

De informatie vanuit de netwerken is belangrijk voor de hele sector: juist de praktijkervaringen verrijken de resultaten uit het onderzoeksprogramma Slim Landgebruik, dat gericht is op het vastleggen van 0,5 Mton CO₂-equivalenten extra per jaar in de organische stof van minerale landbouwbodems vanaf 2030. Bovendien is helder geworden dat vervolgmetingen belangrijk zijn om te beoordelen of een maatregel zinvol is om in te zetten op langere termijn. Om die reden is het wenselijk een vervolgproject op te zetten om koolstofvastleggende maatregelen verder te onderzoeken. 

Lees ook

De potentie van koolstofvastlegging in de landbouw: nationale en provinciale oplossingsrichtingen
Klimaatdoel voor minerale landbouwbodems in Nederland is haalbaar
 

Het project Slim Landgebruik Netwerken (2018-2023) maakt deel uit van het grotere onderzoekstraject Slim Landgebruik, waarbij het Louis Bolk Instituut deelneemt aan diverse deelprojecten. Ga voor meer informatie naar www.slimlandgebruik.nl.