Organische meststoffen als middel voor bodemkwaliteit

In de verduurzaming van de landbouw spelen de bodem, het bodemgebruik en specifieke bemesting een belangrijke rol. Verduurzaming van de landbouw is onder andere gericht op verlaging van nutriëntenverliezen, verlaagde inzet van gewasbeschermingsmiddelen, verbetering van de waterkwaliteit en verhoging van de biodiversiteit. Met het oog hierop is er behoefte aan informatie over de kwaliteit van verschillende dierlijke en overige organische mestsoorten en hun impact op het bodem- en watersysteem. In meerdere projecten werkt het Louis Bolk Instituut samen met de praktijk aan de inzet en rol van organische meststoffen ter verduurzaming van de landbouw.

Kwaliteit van mest en compost

De huidige regelgeving ziet toe op emissiebeperking, met het gevolg dat innovaties uit de praktijk zich ook richten op emissiebeperking. Hierdoor is de aandacht voor de intrinsieke kwaliteit van mest en compost (en de uitwerking daarvan op onze bodems!) afgenomen. Er wordt veelal geredeneerd vanuit de directe gevaren (emissies) en niet vanuit kansen. Vanuit het perspectief wetgeving is dit ook niet onlogisch. De vraag is of het niet goed zou zijn in de ontwikkelingen rond mest- en compost meer in te zetten op de intrinsieke kwaliteit van mest en compost en daarmee op de invloed daarvan op een gezonde en vitale bodem.

Verbeteren bodemkwaliteit

Het algemene beeld is dat bij de impact die mest of compost op de bodemkwaliteit heeft niet naar één aspect moet worden gekeken. Dit hangt vooral samen met het stimuleren van de fysische, chemische en biologische bodemkwaliteit in een integraliteit. Wij sturen aan op wetenschappelijk en praktijkgericht onderzoek naar het verhogen of minimaal handhaven van het organische stofniveau. Dit zal gepaard gaan met het verbeteren van de fysische bodemkwaliteit door een betere kruimelstructuur in de bodem, betere nutriënten benutting en daarmee minder emissies.

Projecten

Binnen onze onderzoektrajecten rondom de inzet van organische meststoffen wordt nauw samen gewerkt met (melk)veehouders, akkerbouwers, collega-onderzoekers en ander partijen. Speerpunten van de onderzoeken naar organische meststoffen is het zoeken naar de juiste bemesting per type gewas, teelt en grondsoort in relatie tot bodemkwaliteit en opbrengst.

Daarnaast wordt er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden en effecten van relatief nieuwe organische meststoffen als bokashi. Maar wat maakt bokashi nu tot goede bokashi? Hoe gaat deze fermentatie te werk, wat zijn de factoren die bijdragen aan een geslaagde bokashi en bovenal wat is het effect van bokashi op de bodemkwaliteit? Wanneer organische meststoffen weer worden gezien als kans en volwaardig onderdeel worden van agrarische bedrijven die bijdragen aan voedselvoorziening, biodiversiteit, schoon water, klimaatdoelen en bodemkwaliteit is de Nederlandse landbouw weer een stap verder richting verduurzaming en kringlooplandbouw.

Partners

SPNA
Wageningen University & Research