Voedselvaardigheden meten bij jongeren

Voor de lange termijn is het gunstig om jongeren een gezond en duurzaam eetpatroon aan te leren. Voedseleducatie op school kan hieraan bijdragen. Belangrijk is echter om te onderzoeken of voedseleducatieprogramma’s eigenlijk wel effect hebben. Een standaardmeetmethode en informatie over langere termijneffecten ontbreken momenteel echter, wat een goede evaluatie in de weg staat. Daarom is het Louis Bolk Instituut hiermee aan de slag gegaan.

Langetermijneffecten van voedseleducatie onbekend

Voedseleducatie is onderwijs over gezonde, duurzame en veilige voeding met als doel dat jongeren nadien beter in staat zijn gezonde en duurzame voedselkeuzes te maken. Uit onderzoek blijkt dat voedseleducatie er inderdaad toe leidt dat kinderen en jongeren meer kennis hebben over gezond en duurzaam eetgedrag direct na afloop van het programma (zie de effectevaluatie van het 'Weet wat je eet' lespakket voor het middelbaar onderwijs en de effectevaluatie van het lesprogramma Smaaklessen voor het basisonderwijs). Er is echter nog weinig onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de lessen op de langere termijn, dus een aantal jaar later. Hierdoor is het onduidelijk of de effecten van voedseleducatie bij jongeren op de langere termijn standhouden.

Geen gestandaardiseerde meetmethode

Tot nu toe zijn er in onderzoek verschillende uitkomstmaten en meetmethoden gebruikt om voedseleducatieprogramma’s te evalueren. Dit maakt het lastig om programma’s en dus de effecten ervan met elkaar te vergelijken. Op dit moment is er namelijk geen gestandaardiseerde meetmethode beschikbaar om het effect van voedseleducatie op de voedselvaardigheden bij kinderen en jongeren te meten. Voor volwassenen bestaat er wel een gevalideerde Nederlandstalige vragenlijst om voedselvaardigheden te meten. Daaraan heeft het Louis Bolk Instituut bijgedragen. Met een gevalideerde standaardvragenlijst die het Louis Bolk Instituut en WUR specifiek voor jongeren (circa 12-18 jaar oud) hebben ontwikkeld, kunnen onderzoekers de effecten van voedseleducatieprogramma’s vaststellen en kunnen de effecten van programma’s ook met elkaar worden vergeleken. Bovendien wordt de effectiviteit van voedseleducatie op de korte en langere termijn duidelijk.

Meer informatie over het project

Met de kennis op het gebied van duurzame landbouw, voeding en gezondheid enerzijds en expertise op het vlak van methodologisch onderzoek anderzijds blijkt het Louis Bolk Instituut een waardevolle partner binnen het project. Onze onderzoekers voeren het uit samen met Wageningen Food & Biobased Research (WUR). Het Rijksprogramma Jong Leren Eten, het Voedingscentrum, Gezonde School en andere onderzoeks- en praktijkexperts op het gebied van voedselvaardigheden bij kinderen en jongeren, zijn betrokken bij dit project via een klankbordgroep en expertsessies. Het project wordt gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur en loopt van begin 2023 tot eind 2024. De rapportage wordt voorzien voor begin 2025.
 

Lees ook