Winst & Weidevogels

Weidevogels voelen zich thuis op de Nederlandse weidegrond: de cultuurgrond die door veehouders wordt onderhouden. Het aantal weidevogels neemt echter nog steeds af; we zoeken daarom uit op welke weidegrond de vogel zich het beste thuis voelt. Daar kan de veehouder direct mee aan de slag. 

Er spelen veel zaken tegelijkertijd die de op de afname van weidevogels effect hebben:

  • Er wordt steeds eerder gemaaid (klimaatverandering) en de 1e snedes met uitgestelde maaidatum worden steeds minder doorwaadbaar.
  • Alles wordt in toenemende mate in korte tijd gemaaid, waardoor voor de weidevogels nauwelijks voedsel en veiligheid/rust te vinden is.
  • De afname van open gebied.
  • De toename van predatoren

In de zoektocht naar een optimale weidegrond voor weidevogels kun je terug naar de landbouw van de jaren zestig óf met modern vakmanschap een aantrekkelijke weidegrond verzorgen voor weidevogels en tegelijkertijd voldoende gezond voedsel voor de mens produceren. Dát was de inzet van Winst & Weidevogels; een gespreid bed voor de vogels én een goed inkomen voor de veehouder. In het project Winst & Weidevogels is samen met collectieven en melkveehouders gewerkt aan meer biodiversiteit en het behoud van weidevogels. 

Voedselbeschikbaarheid en predatie

Predatie is een groot probleem voor weidevogels. Maar afgezien van predatie is voedselbeschikbaarheid voor kuikens het belangrijkste knelpunt bij weidevogels. Voedselbeschikbaarheid van voedsel is een combinatie van aanwezigheid van voedsel en het aan kunnen van voedsel. Mogelijke oplossingen:

  • Hoger waterpeil
  • Niet bemesten
  • Voorweiden (tot eind april/begin mei)

Elk van deze maatregelen op zich is onvoldoende: vooral in ongunstigere voorjaren is op de rijkere percelen het combineren van hoger waterpeil, niet of later bemesten en/of voorweiden noodzakelijk.

Hoe past kruidenrijk grasland bij weidevogels?

Extensief kruidenrijk grasland past heel goed bij de verschillende wensen van weidevogels. Maar de ‘weidevogelgerichte’ percelen met uitgestelde maaidatum leveren soms een probleem op met doorwaadbaarheid. De 1e snede is te zwaar. Verschralingsbeheer is dan vaak nodig. Kruidenrijker maken van productie-gerichte landbouwpercelen is eenvoudiger en goedkoper (vaak zelfs kostenneutraal of beter), al geeft ook dit vaak nog een te vroege, te zware 1e snede.  Maar door de hogere biodiversiteit en grote oppervlakte kan het een behoorlijke impact hebben.

Pesticides en invloed op insecten

De gemeten verschillen in insectenrijkdom van graslandpercelen zijn niet groot en hangen slechts beperkt samen met de kruidenrijkdom van percelen. De invloed van omgevingsfactoren is waarschijnlijk groter, met name ook het gebruik van vliegenbestrijdingsmiddelen, ontwormingsmiddelen en residuen van pesticides in voedermiddelen. 

Mozaiekbeheer

Mozaïekbeheer is van groot belang, en dus een goede afstemming tussen weidevogelwensen, veehouder en gebiedscoördinator.

  • Slootranden: Op kleine schaal is mozaïekbeheer mogelijk door aangepast beheer van de slootranden.
  • Beweiden: doorbreking van het standaard beweidingspatroon is ook een mogelijkheid voor meer mozaïek in het landschap. 
     

Zie ook:
Website WeideWinst