Bestuiving en oogstzekerheid in eiwitgewassen

Willemijn J.M. Cuijpers, Dennis T. Heupink. 2022. Bestuiving en oogstzekerheid in eiwitgewassen. 2022-047 LbP. Louis Bolk Instituut, Bunnik.
Pagina's / pages: 57
Type: Rapport
Download (pdf, 2.53 MB)
Taal/language: Nederlands
Abstract / samenvatting in Nederlands:

De teelt van peulvruchten in Nederland neemt gestaag toe, en is belangrijk in het kader van eiwittransitie en voedselzekerheid. In dit tweejarig onderzoek hebben we gekeken naar het effect van bestuiving op de opbrengst van veldboon (Vicia faba) en witte lupine (Lupinus albus). Daartoe zijn er op een praktijkbedrijf veldproeven aangelegd met drie bestuivingsvarianten: zelfbestuiving in gaaskooien zonder insecten, bestuiving door aardhommels (Bombus terrestris) in gaaskooien, en open bestuiving met de van nature voorkomende bestuivers. We vonden een groot effect van de afwezigheid van bestuivers op de opbrengst van veldboon. Zonder bestuivers produceerde veldboon in 2019 nog maar 35% (2,5 ton/ha) van een volledig bestoven gewas (7,2 ton/ha). We vonden geen significant effect tussen de open bestuiving (6,9 ton/ha) en de bestuiving met hommels (7,2 ton/ha), waaruit bleek dat er op het bedrijf geen tekort aan bestuivers aanwezig was. In 2020 waren de opbrengsten lager door aantasting door luizen en chocoladevlekkenziekte, maar was het beeld hetzelfde. In witte lupine had bestuiving met of zonder insecten geen effect op de opbrengst. In witte lupine werd daarnaast gekeken naar het effect van kruisbestuiving met zeer bittere lupine op de bitterheid in de eerste generatie geproduceerd zaad (de F1). Deze generatie blijkt nog niet bitter te zijn, wat een aanwijzing is dat de bitterheid het gevolg is van transport en productie van bitterstoffen door de moederplant, maar niet van directe productie in het zich ontwikkelende dochtermateriaal (het endosperm en embryo) terwijl het gewas op het veld staat. Tenslotte is er een inventarisatie gemaakt van de bloembezoekende insecten op witte lupine, blauwe lupine (Lupinus angustifolius) en veldboon op 3 locaties in Drenthe en Groningen, en op de locatie in de Noordoostpolder waar de proef is uitgevoerd. De gewassen zijn belangrijke voedselbronnen voor hommels, solitaire wilde bijensoorten en zweefvliegen, en worden ook door honingbijen bezocht. Er worden een aantal aanbevelingen gedaan om de aanwezigheid van hommels op het akkerbouwbedrijf te stimulere

Trefwoorden in Nederlands: bestuiving, witte lupine, blauwe lupine, smalbladige lupine, veldboon, opbrengst, hommel, Bombus terrestris, bitterstoffen, quinolizidine alkaloïden, Lupinus albus, Lupinus angustifolius, Vicia faba