Integrative Medicine

Het Louis Bolk Instituut is hét onderzoeksinstituut op het gebied van Integrative Medicine in Nederland. Wij onderzoeken de effectiviteit en implementatie van complementaire zorg die ingezet wordt ter versterking van de huidige reguliere zorg. Maar wat is Integrative Medicine en hoe kan deze bijdragen aan de gezondheidszorg in Nederland?

Gezondheidszorg moet anders

De gezondheidszorg is de laatste decennia sterk veranderd in Nederland. De vergrijzing zet flink door, de levensverwachting stijgt en het aantal patiënten met chronische ziekten zoals diabetes, hartaandoeningen en kanker groeit sterk. Daarnaast neemt het aantal mensen met depressieve klachten, chronische stress en burn-outklachten toe, en hiervan zijn jongeren de snelst groeiende groep. De kosten voor gezondheidszorg nemen daardoor ieder jaar toe, maar de gezondheidsverschillen ook. Hierdoor is het besef ingedaald bij steeds meer zorgprofessionals dat de gezondheidszorg duurzamer kan en moet.

Patiënten wensen meer eigen grip op hun gezondheid en behandeling, zoeken aanvullende behandelvormen en een meer integrale zorg: persoonlijker, meer op maat, met meer aandacht voor de wisselwerking tussen lichaam en geest. 

Waar staat Integrative Medicine voor?

Integrative Medicine is een nieuwe manier van zorg en hierin staat de relatie tussen de zorgverlener als coach en de patiënt centraal. Zij werken nauw samen om tot herstel van de patiënt te komen. Daarnaast wordt de mens als één geheel gezien: lichaam en geest zijn onlosmakelijk verbonden. Dat betekent bijvoorbeeld dat mindfulness of meditatie ook hun plek kunnen hebben in de behandeling van een lichamelijke aandoening. Verder heeft de patiënt zelf een actieve rol en eigen verantwoordelijkheid in preventie of herstel van ziekte. Tot slot wordt er gebruik gemaakt van bewezen en veilige behandelingen en therapieën en is de healing environment (de fysieke omgeving van de patiënt) belangrijk.

Integrative Oncology 

Deze veranderende visie heeft tot nieuwe initiatieven in het zorglandschap geleid. Zo zijn in een aantal ziekenhuizen integrale oncologiepoli’s gestart, waar de reguliere zorg aan kankerpatiënten aangevuld wordt met complementaire zorg. Want steeds meer patiënten maken gebruik van complementaire zorg, zoals yoga, mindfulness, visualisatietechnieken, acupunctuur en inname van vitamines, kruiden of voedingssupplementen. Hierover willen zij ook in gesprek met hun reguliere zorgverlener om juiste afwegingen te kunnen maken. Ook steeds meer zorgverleners hebben de wens om een breder en meer holistische zorg te kunnen bieden. 

Integraal zorgakkoord

In 2022 is een integraal zorgakkoord gesloten tussen overheden en zorgpartijen. In dit akkoord is bepaald dat de zorg zich meer zal gaan richten op preventie en ook op beheersbare kosten en een meer persoonlijke benadering. Ook de WHO heeft het grote belang van complementaire zorg benoemd als we ook op termijn duurzame en betaalbare zorg voor iedereen beschikbaar willen hebben. Dit sluit naadloos aan op de visie van Integrative Medicine. Ook de roep om een meer integrale kijk op gezondheid, zowel vanuit patiënten als vanuit zorgverleners, zonder iets af te doen aan alle zorg die al beschikbaar is, sluit hierop aan. 

In Nederland zijn wij als Louis Bolk Instituut de pionier op het gebied van onderzoek naar de effectiviteit en implementatie van complementaire zorg en Integrative Medicine. 

Consortium Integrale Zorg en Gezondheid (CIZG)

Op het gebied van Integrative Medicine werken we nauw samen met het Consortium Integrale Zorg en Gezondheid (CIZG). Het CIZG is een samenwerking tussen ziekenhuizen, GGZ-organisaties en kennisinstellingen om te werken aan een duurzame integrale gezondheidszorg. Samen hebben wij een onderzoeksagenda Integrative Medicine ontwikkeld op basis van een eerder advies van ZonMW. Deze agenda is opgesteld om de belangrijkste onderzoeksvragen en -thema’s te identificeren voor onderzoek in Nederland. Dat leidt namelijk tot meer kennis die kan bijdragen aan een betere, veiligere en betaalbaardere zorg voor patiënten.

Onderzoeksprojecten

De zorg in de toekomst zal veel meer uitgaan van preventie, een sterkere eigen regie van burgers, en zorg dicht bij huis, als het kan. Hierbij past een systeem van zowel reguliere als complementaire zorgaanbieders, coaches, therapeuten, een brede blik op (positieve) gezondheid en een gezonde leefomgeving. Daarbij horen o.a. een aanbod van gezond voedsel, volop mogelijkheden om te bewegen en zelfzorg methoden voor het verlagen van stress. Het Louis Bolk werkt met verschillende partners aan deze zorg van de toekomst door middel van praktijkgericht onderzoek, op onder meer de volgende thema’s:  

  • Onderzoek gericht op het verbeteren van de samenwerking en communicatie tussen complementair en regulier werkende zorgverleners; 
  • Onderzoek gericht op de implementatie van complementaire zorg binnen de reguliere zorg; 
  • Onderzoek gericht op het ontwikkelen we keuzehulpen, bijvoorbeeld voor ouders van kinderen met kanker over complementaire zorg gebruik bij pijn; 
  • Onderzoek naar de effectiviteit en veiligheid van complementaire zorg;
  • Onderzoek gericht op het bevorderen van gezondheid en welzijn door middel van integratieve benaderingen, zoals het aanbieden van mindfulness, yoga of vitaliteitsprogramma’s; 
  • Onderzoek naar complementaire benaderingen om infecties te behandelen en/of het immuunsysteem te versterken zonder gebruik van antibiotica om de ontwikkeling van antibioticaresistentie tegen te gaan;
  • Onderzoek naar werkingsmechanismen van verschillende therapieën, als energetische therapie.